Paranoten en selenium, hoeveel per dag en wanneer zijn ze niet goed voor je
Omschrijving
Selenium (seleen) is een spoorelement. Een spoorelement is een mineraal waarvan het lichaam maar erg weinig nodig heeft.
Vormen van selenium
In dierlijke en plantaardige producten komt selenium voor in de vormen selenomethionine, selenocysteine, seleniet of selenaat. Selenomethionine en selenocysteine komt het meeste voor in de voeding en neemt het lichaam beter op dan seleniet of selenaat.
Opname van selenium
Gemiddeld neem je zo’n 70% van de selenium dat in je voeding zit, op in je lichaam.
Gezondheidseffecten
Selenium werkt als antioxidant. Het beschermt rode bloedlichaampjes en cellen tegen beschadiging en maakt zware metalen die door verontreiniging in voeding terechtkomen minder giftig. Selenium zorgt ook voor een goede werking van de schildklier.
Selenium blijkt volgens diverse onderzoeken een beschermende werking te hebben tegen het ontstaan van auto-immuun schildklieraandoeningen, schildklier anti-stoffen te verlagen en de klachten bij de oogziekte van Graves te verbeteren.
Selenium helpt…
bij het omzetten van T4 schildklierhormoon in T3 schildklierhormoon
bij het produceren van glutathion dat de schildklier beschermt tegen ontstekingen
bij het fungeren als een antioxidant
bij het verlagen van schildklier antistoffen bij patiënten met Hashimoto’s maar ook bij de ziekte van Graves
bij het beschermen van de schildklier tegen schade als gevolg van overconsumptie van jodium
bij het ondersteunen van de haargroei
Waar zit selenium in?
Selenium zit in veel voedingsmiddelen. Vooral in vis en bepaalde soorten noten (vooral paranoten) zit veel selenium. Ook vlees, volkoren graanproducten en zuivelproducten leveren in Nederland een belangrijke bijdrage aan de hoeveelheid selenium die we binnenkrijgen.
In plantaardige bronnen, zoals brood en andere graanproducten en groente, hangt de hoeveelheid af van het seleniumgehalte in de bodem. Aan bijna al het veevoer wordt selenium toegevoegd. Daardoor zit het ook in vlees.
Paranoten zijn een goede bron van selenium, 100 gram levert al bijna 3500% van de dagelijks aanbevolen hoeveelheid! Selenium is een krachtige antioxidant die veroudering tegen gaat en de vorming van vrije radicalen voorkomt. Maar ook teveel van iets goeds kan schadelijk zijn: met zes paranoten ga je al richting de maximaal aanbevolen hoeveelheid selenium per dag en bij 100 gram paranoten op één dag kun je een seleniumvergiftiging krijgen, dit kan leiden tot maagpijn, broze of witte nagels, haaruitval, jeuk, huiduitslag en zelfs geïrriteerdheid of vermoeidheid.
Het advies luidt dan meestal ook om 2-3 paranoten per dag te eten, omdat je ook uit andere bronnen selenium binnenkrijgt.
Wat zit er in een pond paranoten:
542 mcg selenium 774% DV
0,5 mg koper 55% DV
106 mg magnesium 33% DV
205 mg fosfor 30% DV
0,3 mg mangaan 17% DV
0,2 mg thiamine 12% DV
1,6 mg vitamine E 8% DV
1,1 mg zink 8% DV
45,2mg calcium 5% DV
186mg kalium 5% DV
0,7mg ijzer 4% DV
Van de hierboven genoemde voedingsstoffen hebben selenium, magnesium, thiamine, vitamine E, zink en ijzer allemaal de potentie om uw schildklier te helpen.
Hoewel de doses van de andere ingrediënten lager zijn dan wat u dagelijks nodig heeft, hebben ze toch schildklierversterkend potentieel.
Zink, bijvoorbeeld, helpt bij de schildklierconversie.
IJzer is nodig om schildklierhormoon te produceren.
Vitamine E is nodig voor de celgevoeligheid van schildklierhormoon.
Het is belangrijk om voedsel te evalueren in de context van meer dan slechts een enkel ingrediënt.
Het seleniumgehalte van de paranoot is zeker belangrijk, maar de voordelen die schildklierpatiënten waarnemen bij het eten van deze noten komen waarschijnlijk door meer dan alleen het selenium. Het is echter moeilijk om niet enthousiast te zijn over het abnormaal hoge seleniumgehalte, omdat het zeer zeldzaam is om één enkel voedingsmiddel te vinden met zo’n hoge concentratie van een enkele vitamine of voedingsstof.
3 Problemen met paranoten
Hoewel paranoten boordevol schildklier-ondersteunende voedingsstoffen zitten, zijn ze verre van perfect. Dit betekent niet dat ze moeten worden vermeden (hoewel, dat is soms een goed idee), maar het betekent wel dat je je bewust moet zijn van alle voors en tegens voordat je besluit of je ze moet gebruiken.
Aangezien we net een aantal voordelen van paranoten hebben besproken, is het niet meer dan eerlijk om het ook over een aantal nadelen te hebben.
#1. Seleniumgehalte varieert van noot tot noot.
Wanneer je je schildklier of welk ander systeem in je lichaam dan ook ondersteunt, is het een goed idee om precies te weten hoeveel je van iets inneemt. Sommige voedingsstoffen kunnen immers problemen veroorzaken als ze in overmaat worden ingenomen. Normaal gesproken is dit niet iets waar je je zorgen over hoeft te maken, omdat planten en dieren normaal gesproken voedingsstoffen in hun eigen lichaam reguleren.
Het seleniumgehalte in paranoten is zelden constant en afhankelijk van 3 factoren:
- De seleniumopname en accumulerende capaciteit van de plant – Sommige planten accumuleren meer selenium dan andere, waarbij paranotenbomen (7) zich aan de hogere kant van het spectrum bevinden. Paranotenbomen nemen doorgaans zoveel mogelijk selenium op als mogelijk is op basis van wat er voor hen beschikbaar is in de omringende grond. Planten die grote hoeveelheden selenium opnemen staan bekend als hyperaccumulatoren.
- Seleniumgehalte van de bodem – Hoewel paranoten hyperaccumulatoren van selenium zijn, betekent dat niet dat elke plant dezelfde hoeveelheid selenium bevat. Planten kunnen zich niet verplaatsen zoals wij, dus zijn ze afhankelijk van het seleniumgehalte van de grond waarin ze leven. Als dat bodemgehalte hoog is, dan zal het seleniumgehalte in de paranootboom (en dus de paranoten) hoog zijn. Het tegenovergestelde is waar als het bodemgehalte laag is. Het resultaat is dat het seleniumgehalte van planten varieert van plant tot plant, zelfs binnen hetzelfde algemene gebied.
- En de aanwezigheid van andere elementen in de bodem die concurreren om selenium op te nemen – Planten nemen selenium om zich heen op via sulfaattransporteurs (8) in de wortels. Zoals je misschien al geraden had, maakt meer dan alleen selenium gebruik van deze transporteur, waaronder sulfaat. Zowel sulfaat als selenium strijden om het transport naar de wortels van planten, omdat ze beide dezelfde transporteur gebruiken. Wanneer er meer sulfaat dan selenium in de bodem aanwezig is, kan dit het transport van selenium belemmeren als gevolg van concurrentie. Dit is een ander mechanisme dat van invloed kan zijn op het seleniumgehalte van paranoten.
Als je al deze factoren bij elkaar optelt, is het gemakkelijk te zien dat het grote probleem met paranoten is dat hun seleniumgehalte van noot tot noot dramatisch kan variëren.
Het probleem hierin voor schildklierpatiënten is dat selenium alleen voordelen heeft als het in de juiste hoeveelheid wordt gebruikt. Doordat noten een inconsistente hoeveelheid selenium bevatten kan het problemen veroorzaken doordat we of te veel of te weinig selenium binnenkrijgen.
Dit alles brengt ons bij probleem #2…
#2. Het is makkelijk om te veel te nemen
Paranoten blijken consistent de meeste hoeveelheid selenium te bevatten van alle beschikbare voedingsmiddelen en in feite is het soms erg moeilijk om alle dagelijkse vitaminen en voedingsstoffen die je nodig hebt binnen te krijgen door het eten van echt compleet voedsel. Daarom kiezen veel schildklierpatiënten voor supplementen om ervoor te zorgen dat ze hun doelen bereiken. Hoewel het geweldig is dat paranoten grote hoeveelheden selenium bevatten, is het ook een potentieel probleem voor sommige mensen die zich misschien niet bewust zijn van hoeveel selenium elke paranoot kan bevatten.
Als je je hier niet van bewust bent, kun je op een willekeurige dag gemakkelijk een handvol paranoten pakken en veel meer selenium binnenkrijgen dan je lichaam nodig heeft.
En je hoeft er echt niet veel te eten om ongelooflijk veel selenium binnen te krijgen. Het eten van 6-8 paranoten kan tot 544mcg selenium opleveren (10). Het eten van 12-16 paranoten kan tot 1088mcg selenium opleveren.
Onthoud: Hoewel de ADH is vastgesteld op 50 mcg per dag, hebben schildklierpatiënten meestal baat bij iets hogere doses, meestal tussen 50 mcg en 150 mcg.
Maar hoe je het ook bekijkt, de hierboven genoemde hoeveelheden zijn veel hoger dan wat wordt aanbevolen voor de gewone bevolking en voor schildklierpatiënten.
Het nemen van teveel selenium kan een probleem veroorzaken als er consequent zoveel selenium wordt ingenomen over een langere periode. Het innemen van een grote dosis in 1 keer, zal waarschijnlijk niet teveel problemen opleveren.
We weten dat echte seleniumvergiftiging, bekend als selenose, vrij zeldzaam is en niet vaak voorkomt, althans niet bij mensen.
En de symptomen die u kunt ervaren door te veel selenium in te nemen, hebben de neiging de symptomen van hypothyreoïdie na te bootsen (waardoor uw ziektebeeld vertroebelt).
Symptomen van een teveel aan selenium zijn onder andere:
Diarree
Vermoeidheid*
Haaruitval*
Gewrichtspijn*
Verkleuring van de nagels*
Broze nagels*
Misselijkheid
Hoofdpijn
Koorts
Tintelingen
De symptomen die hierboven met een asterisk* zijn aangegeven, zijn symptomen die vaak ook op baseline worden aangetroffen bij veel schildklierpatiënten met een lage schildklier.
Helaas zijn er misschien mensen die een hele zak paranoten kopen en veel meer consumeren dan ze nodig hebben zonder te begrijpen welke complicaties dat kan opleveren, maar u weet nu in ieder geval beter.
#3. Een teveel aan Selenium kan de schildklierbehandeling bemoeilijken.
Schildklierpatiënten hebben het al moeilijk genoeg om hun schildklier optimaal te krijgen. Het heeft niet altijd zin om iets in de mix te gooien dat dat proces nog moeilijker kan maken. Als u per ongeluk te veel selenium binnenkrijgt, kan het moeilijk zijn om erachter te komen waar uw symptomen vandaan komen.
Heb je meer last van hypothyreoïdie symptomen omdat je te weinig selenium binnenkrijgt? Of omdat je de verkeerde medicatie neemt? Of omdat je te veel selenium neemt?
Moet u paranoten eten of in plaats daarvan supplementen nemen?
Aangezien het gebruik van paranoten zowel voor- als nadelen heeft, is er ruimte voor een gesprek over de vraag of het beter is om uw seleniuminname uit supplementen te halen in plaats van uit voeding. Over het algemeen is het het beste om zoveel mogelijk vitaminen en voedingsstoffen uit je voeding te halen.
Natuurlijke bronnen van vitaminen zijn over het algemeen veel beter dan supplementen en daarom wordt hier de voorkeur aan gegeven. Dat gezegd hebbende, is het gewoon niet altijd mogelijk of haalbaar om al je voedingsstoffen uit voeding te halen en daarom bestaan er supplementen.
Of dat nu komt door persoonlijke voedselvoorkeuren (misschien houdt u gewoon niet van bepaalde voedingsmiddelen), omdat de voedingsstof die u wilt hebben in voedsel zit dat moeilijk te verkrijgen is, of om welke andere reden dan ook, supplementen hebben hun plaats om de schildklier te ondersteunen.
Als het aankomt op het binnenkrijgen van selenium, wordt meer geneigd naar het gebruik van supplementen in plaats van paranoten, en wel om de volgende redenen:
Het seleniumgehalte van een supplement staat op de achterkant van het pakje of het flesje – Supplementen zijn niet perfect en zelfs het seleniumgehalte kan variëren van capsule tot capsule, maar deze variabiliteit is meestal vrij klein.
Het is makkelijker om te kwantificeren hoeveel selenium je binnenkrijgt via supplementen dan via voedsel – Als je een idee wilt krijgen van je totale seleniuminname uit alle bronnen, dan moet je gaan zitten en echt wiskunde en onderzoek doen. Je zou moeten kijken naar de nutriënteninhoud van elk voedingsmiddel dat je consumeert en dan moeten gaan rekenen om uit te vinden hoeveel selenium er in elke portie zit, enzovoorts. Dit zou een vervelend proces zijn en niet iets waarvan ik me kan voorstellen dat de meeste mensen bereid zijn het te doen. Het is veel makkelijker om de achterkant van een paar supplementenlabels te lezen en dat getal op te tellen dan uit te zoeken hoeveel selenium je uit voeding haalt.
U kunt uw seleniuminname gemakkelijker afstemmen op de hoeveelheid die uw lichaam nodig heeft – Ook al zijn er basisaanbevelingen voor zo’n beetje elke voedingsstof, die aanbevelingen zijn misschien niet wat het beste werkt voor u. Het kan zijn dat u persoonlijk beter presteert met lagere doses selenium (of hogere doses). Het kan ook zijn dat uw individuele behoefte aan selenium varieert in de loop van de tijd, enzovoort. Het is gemakkelijker om aan te passen hoeveel selenium u in supplementen neemt dan om aan te passen hoeveel selenium u uit uw voeding haalt.
Supplementen zorgen voor meer variatie in je dieet – Voor selenium is dit niet zo’n groot probleem, want zelfs als je de smaak van paranoten absoluut zou haten, zou het niet moeilijk zijn om 2-3 noten per dag naar binnen te werken. Maar toch, voedsel eten dat je niet lekker vindt is niet ideaal en niet iets dat ik op lange termijn zou aanraden. Het gebruik van supplementen geeft je een beetje meer vrijheid in wat je kunt eten omdat je niet langer iets hoeft te consumeren (paranoten, in dit geval).
Maar zelfs met al deze voordelen is het nog steeds heel redelijk om ervoor te kiezen uw seleniuminname uit paranoten te halen.
Als je ervoor kiest om deze route te volgen, overweeg dan een paar nuttige tips:
Let goed op hoe u zich voelt – Het is een goed idee om op uw schildkliersymptomen te letten als u een nieuwe therapie probeert, maar vooral als u paranoten gaat gebruiken. Als u merkt dat uw symptomen plotseling erger worden wanneer u ze begint te gebruiken, kan dat een teken zijn dat u te veel of te weinig selenium binnenkrijgt.
Probeer hetzelfde merk en dezelfde bron van paranoten te gebruiken – Als het mogelijk is, kan het helpen om de variatie in selenium te beperken door consistent te blijven met het merk en de bron van uw paranoten. Dit is echter niet foolproof, omdat de bodeminhoud nog steeds van belang is, maar het controleren van zoveel mogelijk variabelen is nog steeds ideaal.
Neem slechts 2-3 paranoten per dag – Vermijd het nemen van meer dan 2-3 paranoten per dag. Hier is waarom: het consumeren van meer dan dit kan uw risico op het nemen van te veel selenium verhogen, wat problemen kan veroorzaken. Niet genoeg binnenkrijgen levert waarschijnlijk geen voordeel op, maar mag ook niet ten koste gaan van extra schade. Dus aan de lage kant blijven verhoogt de kans dat u voordelen krijgt zonder negatieve gevolgen.
Tel op hoeveel u binnenkrijgt via supplementen – Als u besluit paranoten te gebruiken als uw primaire bron van selenium, is het nog steeds een goed idee om een idee te hebben van hoeveel selenium u in totaal per dag binnenkrijgt. Dit betekent dat u op de achterkant van het flesje van elk supplement dat u neemt moet kijken hoeveel selenium u op een bepaalde dag binnenkrijgt. Voeg dit vervolgens toe aan de geschatte hoeveelheid selenium die u binnenkrijgt uit paranoten om een idee te krijgen van uw totale seleniuminname.
Als u deze stappen volgt, minimaliseert u de negatieve gevolgen en maximaliseert u de positieve bijwerkingen.
Als u de voorkeur geeft aan supplementen, zoek dan naar supplementen zoals dit, die selenium in de juiste formule en in de juiste dosis bevatten, en combineer het met andere schildklier-ondersteunende voedingsstoffen.
Laatste gedachten
Paranoten zijn een geweldige bron van selenium en selenium is ongelooflijk belangrijk voor de ondersteuning van veel verschillende schildklierfuncties.
Hoewel het mogelijk is om uw dagelijkse dosis selenium uit slechts 2-3 paranoten te halen, is dat niet altijd het beste idee.
Soms is het zinvoller om supplementen te gebruiken om de hoeveelheid selenium die u elke dag binnenkrijgt nauwkeurig aan te passen.
Maar, zoals altijd, het kan per geval verschillen en je moet altijd doen wat het beste werkt voor je lichaam.
Aanvaardbare bovengrens
Omdat een te hoge inname van selenium negatieve gezondheidseffecten heeft, heeft de Europese Voedselveiligheid Autoriteit (EFSA) een aanvaardbare bovengrens vastgesteld voor selenium.
| Leeftijd | aanvaardbare dosis selenium in microgrammen/dag |
| 1 – 3 | 60 |
| 4 – 6 | 90 |
| 7 -10 | 130 |
| 11-14 | 200 |
| 15 – 17 | 250 |
| 18 jaar e.o. | 300 |