Deze inhoud is alleen bedoeld voor informatieve doeleinden en is geen vervanging voor een formele en geïndividualiseerde diagnose, prognose, behandeling, voorschrift en/of dieetadvies van een bevoegde medische professional. Stop of wijzig uw huidige behandeling niet. Als je zwanger bent of borstvoeding geeft, raadpleeg dan een gekwalificeerde arts op individuele basis. Zoek onmiddellijk hulp als u een medisch noodgeval ervaart.
Het verband tussen galblaas en schildklier
De misvatting bestaat dat de galblaas een overbodig orgaan is. Hoewel het waar is dat je ook zonder galblaas kunt overleven en een goed leven kunt leiden, wijst de wetenschap uit dat de galblaas een grote rol speelt bij de spijsvertering, de hormoonhuishouding en de gezondheid van de schildklier. De schildklier beïnvloedt ook de werking van veel andere organen (zoals de galblaas) en is nauw verbonden met de stofwisseling, het functioneren van de hersenen en het energieniveau.
Dit artikel laat zien hoe de gezondheid van de schildklier of de galblaas een directe invloed kan hebben op de gezondheid van het andere orgaan. Als je leert om te gaan met kwalen die met deze organen te maken hebben en specifieke voedingsrichtlijnen volgt, kan dat de gezondheid van je hele lichaam ten goede komen.
De rol van de schildklier
De schildklier is een vlindervormig orgaan aan de voorkant van de nek. Het produceert hormonen die verantwoordelijk zijn voor de stofwisseling, de gezondheid van het hart, de spijsvertering, het evenwicht in de hersenen en de stemming, de spiercontrole en de botdichtheid. Als de schildklier goed werkt, is de energie stabiel en is het relatief gemakkelijk om op gewicht te blijven. Wanneer iemand echter aan schildklieraandoeningen lijdt, kunnen ook andere lichaamssystemen uit balans raken.
Als iemand aan hyperthyreoïdie lijdt, produceert de schildklier te veel van het hormoon thyroxine. Ze kunnen symptomen ervaren als een snelle hartslag, gewichtsverlies, angst, nervositeit, meer zweten, slapeloosheid, diarree, verhoogde eetlust, breekbaar haar of een vergrote schildklier of struma. De auto-immuunversie van hyperthyreoïdie wordt de ziekte van Graves genoemd.
Als iemand lijdt aan hypothyreoïdie, of een slecht werkende schildklier, wordt er niet genoeg schildklierhormoon geproduceerd. Symptomen van een onderactieve schildklier zijn onder andere vermoeidheid, depressie, gewichtstoename, dunner wordend haar, zware menstruaties, pijnlijke gewrichten, constipatie, spierzwakte en een hoog cholesterolgehalte. Een auto-immuun schildklieraandoening staat bekend als Hashimoto’s Thyroiditis.
De rol van de galblaas
De galblaas scheidt gal af die helpt om vetten af te breken en te metaboliseren. De galblaas zit recht onder de lever. De belangrijkste functie is het opslaan en uitscheiden van gal. Gal breekt de vetten die we consumeren af, waardoor ze makkelijker te verteren en te gebruiken zijn door het lichaam. Als de galblaas is verwijderd, stroomt de gal rechtstreeks van de lever naar de darmen, maar wordt niet geconcentreerd.
Als de galblaas niet goed functioneert, kunnen galstenen of galstenen ontstaan. Deze kunnen de galafgifte blokkeren en ernstige pijn en ongemak veroorzaken. Andere symptomen van een slecht functionerende galblaas zijn een opgeblazen gevoel, constipatie, lichtgekleurde ontlasting en winderigheid.
Het verband tussen de schildklier en de galblaas
Hoewel het lijkt alsof ze ver van het lichaam afstaan, begrijpen onderzoekers en artsen nu dat de twee organen bij bepaalde lichaamsprocessen met elkaar verbonden zijn. Een onder- of overactieve schildklier kan leiden tot de vorming van galstenen en een slecht functionerende galblaas kan problemen veroorzaken met het functioneren van de schildklier. Beide organen spelen een rol bij een goede spijsvertering en stofwisseling, dus het andere orgaan kan eronder lijden als het ene niet goed werkt.
Hypothyreoïdie kan de galblaas traag en verstopt maken. [Studies tonen aan dat mensen met hypothyreoïdie meer galstenen en galwegstenen hebben. – Dr. Datis Kharrazian, auteur van “Waarom heb ik nog steeds schildkliersymptomen als mijn laboratoriumtests normaal zijn?
Hoe schildklieraandoeningen de galblaas beïnvloeden
In een onderzoek uit 2016 met de titel “Thyroid Dysfunction, Either Hyper or Hypothyroidism, Promotes Gallstone Formation by Different Mechanisms” (Schildklierfunctiestoornis, hyper- of hypothyreoïdie, bevordert de vorming van galstenen door verschillende mechanismen), induceerden onderzoekers muizen met hypothyreoïdie, hyperthyreoïdie of een normaal werkende schildklier. Vervolgens gaven ze de muizen vijf weken lang een lithogeen dieet dat cholesterolkristallen zou kunnen vormen. Ze ontdekten dat 100% van de muizen met hyperthyreoïdie galstenen ontwikkelden, net als 83% van de muizen met hypothyreoïdie, maar slechts 33% van de muizen met een normaal werkende schildklier ontwikkelden stenen. De onderzoekers concludeerden dat schildklierafwijkingen de vorming van galstenen bevorderen. Ze schreven:
“Hyperthyreoïdie induceert de vorming van cholesterolgalstenen door de expressie te reguleren van de hepatische nucleaire receptorgenen zoals Lxrα en Rxr, die een belangrijke rol spelen in de cholesterolmetabolismepaden. Daarentegen induceert hypothyreoïdie de vorming van cholesterolgalstenen door de biosynthese van cholesterol te bevorderen.”
Er kunnen verschillende mechanismen in het spel zijn, afhankelijk van of de schildklier over- of onderactief is. De resultaten lijken echter hetzelfde te zijn.
Studies hebben ook aangetoond dat een laag schildklierhormoon een slechte werking van de galblaas kan veroorzaken. De sluitspier van Oddi, die de galafgifte in de dunne darm regelt, heeft receptorplaatsen voor schildklierhormonen. Als de schildklierhormonen laag zijn, kan de sluitspier niet volledig ontspannen en gal vrijlaten. Daardoor kan gal zich ophopen en galstenen of galwegstenen vormen.
De schildklier beïnvloedt ook het cholesterolmetabolisme. Patiënten met hypothyroïdie hebben meestal een opmerkelijke stijging van het low-density lipoproteïne (LDL) cholesterol. Cholesteroloververzadiging van de gal en cholesterolkristallisatie zijn twee van de belangrijkste factoren die bijdragen aan de vorming van galstenen.
Daarnaast vertraagt een lage schildklier het metabolisme. Dit kan de maaglediging vertragen en ervoor zorgen dat de galstroom terugloopt, waardoor een soort gal-slib ontstaat dat snel tot steenvorming leidt.
Een trage gal kan je schildklier vertragen. En 85% van de mensen boven de 40 heeft last van onvoldoende gal of gal van slechte kwaliteit. – Ann Louise Gittleman, auteur van “Radicaal metabolisme”.
Hoe problemen met de galblaas de schildklier beïnvloeden
Het inactieve schildklierhormoon T4 wordt in de lever grotendeels omgezet in de actieve vorm T3. T3 is het schildklierhormoon dat verantwoordelijk is voor veel van de neurale en metabolische activiteiten van het lichaam. Voor deze omzetting zijn vetten nodig. Als bij iemand de galblaas is verwijderd, wordt de gal niet langer geconcentreerd, maar druppelt deze constant uit de lever. Dit betekent dat vetten vaak niet goed worden afgebroken en niet kunnen worden gebruikt in dit omzettingsproces. Als gevolg daarvan wordt er niet genoeg bruikbaar schildklierhormoon aangemaakt en vertraagt ook de stofwisseling.
Een tekort aan gal kan ook leiden tot insulineresistentie. Recent onderzoek heeft aangetoond dat galzuren een weinig bekende receptor activeren om het verlies van insulinegevoeligheid te ondervangen. Maar als de gal niet optimaal wordt vrijgegeven, kunnen de bloedsuikers als gevolg daarvan stijgen.
Het hebben van insulineresistentie of diabetes (type 1 of type 2) verdubbelt het risico op het ontwikkelen van schildklieraandoeningen. Een teveel of tekort aan insuline kan namelijk veranderingen in de productie en activiteit van schildklierhormonen veroorzaken. Een normaal insulineniveau is dus noodzakelijk voor een gezonde schildklier.
De rol van oestrogeen
Er wordt vaak gedacht dat mensen die in de categorie “4 V’s” vallen vaak galblaasaandoeningen krijgen. Die V’s zijn vrouw, vruchtbaar, “vol” en veertig – wat betekent dat vrouwen met overgewicht en in de latere stadia van de vruchtbare jaren de meest typische patiënten zijn die galblaasproblemen krijgen. Tot op zekere hoogte is dit logisch.
Oestrogeendominantie speelt een rol bij de ontwikkeling van zowel galblaas- als schildklieraandoeningen. Een vrouw kan om verschillende redenen een teveel aan oestrogeen ontwikkelen. Het gebruik van orale anticonceptiemiddelen of HRT (hormoonvervangingstherapie) kan leiden tot een toename van oestrogeen. Zwangerschap zorgt voor een exponentiële stijging van oestrogeen. Een vrouw produceert meer oestrogeen tijdens één zwangerschap dan tijdens haar hele leven als ze niet zwanger is. In de perimenopauzale jaren kunnen de oestrogeenspiegels sterk veranderen. Als progesteron daalt, worden relatieve oestrogeenspiegels overheersend. Overgewicht verhoogt ook het risico op een teveel aan oestrogeen.
Gal helpt om overtollige hormonen af te breken en uit te scheiden. Als de galblaas niet goed werkt, wordt oestrogeen niet op dezelfde manier verwijderd of ontgift en kan het zich ophopen in het lichaam. Om het nog erger te maken, kan oestrogeendominantie ook leiden tot dikke, trage gal, wat kan resulteren in galstenen.
De schildklier kan ook last hebben van een teveel aan oestrogeen. Oestrogeen concurreert met schildklierhormonen om schildklierreceptoren. Wanneer er een overvloed aan oestrogeen is, worden deze receptoren gevuld met oestrogeen in plaats van met het bedoelde schildklierhormoon. Dit voorkomt dat schildklierhormonen in de cellen terechtkomen, waardoor een hypothyreoïdie ontstaat.
Behandelopties
Afhankelijk van de onderliggende oorzaak zullen de behandelingsopties variëren. Het is belangrijk om samen te werken met je arts en voldoende laboratoriumonderzoek te doen om het probleem vast te stellen. Protocollen variëren afhankelijk van of het probleem schildklier-, galblaas- of oestrogeengerelateerd is. Behandelingen kunnen bestaan uit dieet, supplementen, medicatie en veranderingen in levensstijl.
Schildklieraandoeningen behandelen
De standaardbehandeling voor hypothyreoïdie bestaat meestal uit dagelijks gebruik van het synthetische schildklierhormoon levothyroxine (Levo-T, Synthroid) of een natuurgeneeskundige behandeling zoals Armour of gedroogde schildklier.
Een overactieve schildklier (hyperthyreoïdie) kan worden behandeld met medicijnen die het vermogen om schildklierhormonen te produceren blokkeren. Soms wordt radioactief jodium gebruikt om de schildklier te verkleinen of kan een operatie nodig zijn om de klier geheel of gedeeltelijk te verwijderen.
Voeding speelt een belangrijke rol bij het optimaal functioneren van de schildklier. Het helen van de darmen is van het grootste belang, omdat de gezondheid van de darmen niet alleen rechtstreeks verband kan houden met de gezondheid van de schildklier, maar ook met de ontwikkeling van auto-immuun schildklieraandoeningen zoals de ziekte van Hashimoto of de ziekte van Graves.
Dr. Dhatis Kharrazian stelt voor om voedingsmiddelen te verwijderen die onderliggende gevoeligheden kunnen veroorzaken. Dit zijn onder andere gluten, zuivel, eieren, soja, maïs en gist. Het advies is om deze mogelijke triggers twee tot drie weken te elimineren om te zien of de werking van de schildklier verbetert.
Nuttige supplementen zijn onder andere vitamine D (aangezien 90% van de mensen met schildklierafwijkingen lage niveaus hebben), B-vitamines, selenium, spijsverteringsenzymen, betaïne HCL, probiotica en adaptogenen zoals ashwagandha (niet aan te raden bij de ziekte van Graves! RS)
Galblaas disfunctie behandelen
Als iemand galstenen ontwikkelt die de galstroom volledig belemmeren, wordt de galblaas meestal operatief verwijderd in een procedure die cholecystectomie wordt genoemd. Er kunnen echter ook medicijnen worden gebruikt om de stenen op te lossen.
Als de galblaas is verwijderd of als de galstroom moet worden verbeterd, kunnen dieetstrategieën een grote invloed hebben. Het drinken van citroenwater of koffie en het eten van bitter voedsel zoals grapefruit, gember, tijm, rucola, waterkers of pure chocolade kan helpen. Deze kunnen allemaal de gal helpen bij het afbreken van voedsel. Het eten van meer groenten, vooral kruisbloemige groenten zoals broccoli en bloemkool, zal ook helpen omdat ze nuttige bacteriën voeden en gal recyclen.
Dr. Eric Berg waarschuwt dat een dieet met veel koolhydraten moet worden vermeden. Koolhydraten kunnen het cholesterolgehalte verhogen, wat kan leiden tot meer galblaas. Verhoogde insuline (door de consumptie van eenvoudige suikers) vermindert ook de galvorming. Vroeger dachten artsen dat een vetrijk dieet galblaasaandoeningen veroorzaakte. Dr. Berg waarschuwt echter voor vetarme diëten, die mogelijk niet genoeg gezonde vetten bevatten om gal aan te maken.
Om de vetten binnen te krijgen die nodig zijn om gal te maken, of je nu een galblaas hebt of niet, kun je ook MCT-oliën consumeren. MCT bevat caprylzuur, dat een deel van het spijsverteringsproces omzeilt. Andere gezonde vetten die je kunt consumeren zijn zalm, avocado en kokosolie.
Nuttige supplementen zijn galzouten of ossengal, die je interne galproductie verbeteren. HCL (zoutzuur) kan ook helpen, omdat maagzuur de lever opdraagt gal te produceren. Choline kan helpen om een vervette lever te ontzwellen en is lipotroop (helpt bij het katalyseren van de afbraak van vetten). Spijsverteringsenzymen zoals lipase kunnen helpen bij het verteren van vetten. Van mariadistel is aangetoond dat het de lever ontgift. Kurkuma-curcumine kan de oplosbaarheid van gal verhogen. Teunisbloem is een essentieel vetzuur dat helpt cholesterol in de gal af te breken en kristallisatie ervan te voorkomen.
Oestrogeendominantie behandelen
Oestrogeendominantie komt om verschillende redenen voor. Als een vrouw orale anticonceptie gebruikt, kan het nodig zijn over te stappen op een oestrogeenpil met een lage dosis of het gebruik ervan te staken. Postmenopauzale vrouwen die HRT gebruiken, moeten mogelijk ook stoppen met deze therapie of op zoek gaan naar bio-identieke hormonen. Als zwangerschap de oorzaak is, zullen de hormonen zich waarschijnlijk stabiliseren na de geboorte van de baby. Als dit niet het geval is, kunnen progesteroncrèmes het teveel aan oestrogeen tegengaan.
Supplementen kunnen ook helpen. Calcium d-glucaraat ondersteunt de rol van de lever bij het ontgiften en elimineren van overtollig oestrogeen en zijn schadelijke metabolieten. DIM bevat extracten uit de Brassica-familie (waartoe broccoli en kool behoren) die helpen bij het handhaven van veilige oestrogeenspiegels door de omzetting van gevaarlijke oestrogenen in gunstiger oestrogenen te ondersteunen en door het herstel van gezonde hormoonverhoudingen te bevorderen.
Vitamine C helpt de progesteronspiegel om de effecten van een verhoogd oestrogeengehalte tegen te gaan. Kuisboom werkt door het luteïniserend hormoon te verhogen, wat helpt om de progesteronspiegel te verhogen zodat de oestrogeenspiegel niet zo dominant is. Zwarte cohosh vermindert menopauzesymptomen die gerelateerd zijn aan een onevenwichtige oestrogeenspiegel.
Het kan ook belangrijk zijn om xeno-oestrogenen te vermijden in dingen zoals veel vrij verkrijgbare huidverzorgingsproducten (die parabenen en ftalaten bevatten) en plastic waterflessen (die BPA kunnen bevatten). Deze omgevingsoestrogenen kunnen toxische oestrogeenspiegels verhogen.
Wat betreft voeding, het binnenkrijgen van meer vezels, vooral door fruit en groenten, zal helpen bij het elimineren van overtollig oestrogeen. Koop indien mogelijk biologische producten om pesticiden te vermijden die oestrogeen nabootsen.
Hydratatie is een belangrijke factor, dus het consumeren van veel gefilterd water zal de nieren helpen om ongewenst oestrogeen verder door te spoelen. Alcohol moet ook met mate worden gebruikt of zelfs worden vermeden, omdat het kan bijdragen aan verhoogde oestrogeenspiegels. Als je vlees en zuivel consumeert, is het belangrijk om te zoeken naar biologische en grasgevoerde versies van deze voedingsmiddelen, omdat conventioneel gehouden dieren vaak hormonen en antibiotica toegediend krijgen. Deze spelen een rol bij toxische oestrogeenbelasting wanneer ze door mensen worden geconsumeerd.
Tot slot kan gewichtsverlies belangrijk zijn. Obesitas zorgt ervoor dat de oestrogeenspiegel stijgt. Het is nu zelfs bewezen dat obesitas een risicofactor is voor borstkanker na de menopauze, in het bijzonder de ontwikkeling van hormoongevoelige tumoren. Lichaamsbeweging is ook van cruciaal belang. De voordelen van lichaamsbeweging zijn tweeledig. Lichaamsbeweging zet aan tot zweten, wat helpt om het lichaam te ontgiften en kan leiden tot gewichtsverlies.
Slotopmerkingen
Schildklieraandoeningen en galblaasaandoeningen kunnen complexe aandoeningen zijn en bij iedereen kunnen de symptomen anders zijn. Het is belangrijk om samen te werken met je arts voor nauwkeurige laboratoriumtests en om het lichaam als geheel te behandelen. Het vinden en aanpakken van de onderliggende oorzaak is essentieel voor een optimale diagnose en behandeling.
Literatuur:
Wang, Y. et al. “Thyroid Dysfunction, Either Hyper or Hypothyroidism, Promotes Gallstone Formation by Different Mechanisms.” Journal of Zhejiang University Science, July 2016, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27381728.
Graefer, Debbie. “The Gallbladder and Hormone Balance Connection, and What Does It Mean When You Don’t Have a Gallbladder?” Hormones & Balance, https://hormonesbalance.com/articles/gallbladder-hormone-balance-connection-mean-dont-gallbladder/.
“Radical Metabolism,” Dishing Up Nutrition Podcast, 27 August 2018, https://www.weightandwellness.com/resources/podcasts/radical-metabolism/.
Berg, Eric. “What Really Causes Gallstones?” Online video. YouTube, 30 September 2018, https://www.youtube.com/watch?v=C5PweRDxf6g.
Graefer, Deborah. “Manage Your Thyroid, Save Your Gallbladder,” Gallbladder Attack, 29 August 2017, https://www.gallbladderattack.com/blog/manage-your-thyroid-save-your-gallbladder/.
Kharrazian, Datis. “Good Thyroid Health Depends on Good Gut Health,” Dr. K News, 6 September 2010, https://drknews.com/good-thyroid-health-depends-on-good-gut-health/.
“How Bile Acids Could Fight Disease,” Science Daily, 13 November 2014, https://www.sciencedaily.com/releases/2014/11/141103192038.htm.
Gilles, Gary. “The Connection Between Thyroid Disease and Diabetes,” Very Well Health, 15 January 2019, https://www.verywellhealth.com/thyroid-disease-and-diabetes-3289616.
Cleary, Margot et al. “Obesity and Breast Cancer: The Estrogen Connection,” Endocrinology, 16 April 2009, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2689796/.